Bundesliga hervat: de invloed van twee maanden coronapauze op de verhoudingen

Op woensdag 11 maart, ruim twee maanden geleden dus, rolde er voor het laatst een bal op een Duits voetbalveld. Borussia Mönchengladbach knokte zich voorbij 1FC.Köln (2-1), wipte daardoor weer naar een Champions-League-stek én mengde zich en passant in het titeldebat. Op negen speeldagen van de finishlijn was die strijd spannender dan ooit. Aan alle opwinding kwam echter een abrupt einde toen het coronavirus onze contreien bereikte. Inmiddels heeft de Bundesliga, in samenspraak met de regering, een waslijst aan maatregelen en voorschriften opgesteld, waardoor het Duitse voetbal zich weer op gang kan trekken.

Wat staat er op het spel?
Alvorens we een vooruitblik werpen richting de komende weken, kan het geen kwaad om het geheugen even op te frissen. Hoe stonden de zaken er nu ook alweer voor bij onze oosterburen? Zoals gezegd is er bovenaan allerminst sprake van een ‘one-team-show’, zoals dat de voorbije seizoenen al te vaak het geval was. Jawel, Bayern München leidt opnieuw de dans en is de topkandidaat om de kampioenenschaal de lucht in te heisen. Dat zou dan voor de achtste keer (!) op een rij zijn. Een bijnaam als Der Rekordmeister moet je waardig dragen, uiteraard …

Toch kost het de Beierse topclub zichtbaar meer moeite dan de voorbije jaren. Binnen een schietafstand van zes punten dromen immers ook Borussia Dortmund, RB Leipzig en Mönchengladbach nog van het allerhoogste. De hegemonie uit het zuid-oosten doorbreken, met die drang duikt dat trio de laatste rechte lijn in. Veel druk van onderuit komt er niet. Enkel Bayer Leverkusen vond tijdens de eerste 25 speeldagen nog aansluiting bij de leidersgroep. Dat vijftal zal de vier Champions-League-tickets waar de Bundesliga recht op heeft, onderling verdelen. Voor het minst aantrekkelijke startbewijs voor de Europa League lijken Schalke 04, VFL Wolfsburg, sc Freiburg en Hoffenheim de hoofdverdachten.

Onderaan zijn de Duitse kaarten al opvallend geschud. Het team dat de laatste veilige plek bekleedt, Mainz 05, heeft nu al acht punten marge op het doembeeld van directe degradatie. Dat SC Paderborn en Werder Bremen hun biezen moeten pakken, lijkt al een min of meer uitgemaakte zaak. Al moet je in de onvoorspelbare degradatiestrijd altijd met twee woorden spreken. Fortuna Düsseldorf heeft wél nog een reële kans om zich te handhaven op het hoogste niveau. Als dat niet lukt via de reguliere competitie, is er nog het vangnet van de barragewedstrijden tegen het nummer drie uit de 2. Bundesliga.

De invloed van het coronavirus

Met zekerheid zullen we het nooit kunnen zeggen, maar het zou verbazen mocht de Bundesliga-eindstand zonder corona er exact hetzelfde uitgezien hebben als die met corona. Eerlijk is eerlijk: de gedwongen tussenstop zal bepaalde ploegen onvrijwillig een dienst bewijzen, terwijl anderen er nadeel van zullen ondervinden.  Niet alleen is de flow (positief of negatief) van spelers en elftallen volledig doorbroken, ook het gebrek aan thuisfans zal de ene meer parten spelen dan de andere. Twee factoren die we zeker eens onder de loep moeten nemen.

Het momentum
De uitbraak van het coronavirus en de bijbehorende crisis zal natuurlijk niemand toejuichen. Toch kwam die op sportief vlak voor sommige clubs stiekem welgekomen, terwijl concurrenten baalden dat ze hun momentum niet konden uitbuiten. Wie zag een opmars gestuit? En wie kon wel een bezinningsperiode gebruiken?

Positieve spiraal
In de bovenste regionen van het klassement mochten vooral de bekampers van Bayern een kaarsje branden. De grootmacht had in de weken voorafgaand aan de quarantaineperiode immers haar vertrouwde, overweldigende ritme gevonden. Met tien zeges uit elf wedstrijden rukte de Beierse grootmacht onweerstaanbaar op richting eerste plaats. De laatste nederlaag van de troepen van Hansi Flick dateert alweer van 7 december, toen Gladbach te sterk was (2-1). Tussendoor veegde Bayern ook nog eens de vloer aan met Chelsea FC in de Champions League: 0-3 op Stamford Bridge.

De dichtste achtervolgers deden het ook meer dan behoorlijk, maar lieten af en toe van hun pluimen. RB Leipzig moest drie gelijke spelen toestaan in haar laatste vijf duels, waar Dortmund zich begin maart nog de sterkere had getoond van concurrent Gladbach. Na een twaalf op twaalf wierpen de Borussen zich op tot grootste uitdager van Bayern. Ook voor Thorgan Hazard en Axel Witsel viel de verplichte coronaonderbreking dus zwaar. In het bijzonder gold dat voor Erling Haaland. De tienersensatie maakte in zijn wittebroodsweken voor Dortmund liefst negen Bundesliga-treffers. Zelfs een Noorse stormwind is echter niet opgewassen tegen corona. Ter vergelijking: topschutter Robert Lewandowski trof in 2020 zes keer raak, wat zijn totaal nu al op 25 stuks brengt. Er zijn nog negen speeldagen te gaan om dat getal aan te dikken.

Hoe zit het bij de overige ploegen? In de middenmoot was het Köln van Sebastiaan Bornauw en Birger Verstraete aan een opmerkelijke remonte bezig door drie duels op rij winnend af te sluiten. Enkel Bayern, Dortmund en Leverkusen slaagden daar sinds februari ook in. Europees voetbal kan zo nog steeds voor Die Geissböcke. In de kelder van de Bundesliga hadden Mainz en Fortuna Düsseldorf vertrouwen getankt. Het respectievelijke nummer vijftien en zestien verloren allebei slechts één keer in hun laatste vijf wedstrijden. Daardoor slopen ze langzaam weg van die vervloekte zone met directe degradatie. Corona ontnam hen die schwung, helaas.

Negatieve spiraal
Zoals het de grote ploegen betaamt, kwam niemand van de top-vijf echt in de problemen in februari en maart, integendeel. Dat kon Schalke 04 tot haar spijt niet zeggen. Na een teleurstellende reeks van zeven matchen zonder overwinning mag de club van Benito Raman kwalificatie voor de Champions League op haar buik schrijven. Voor onze landgenoot kan de coronapauze op persoonlijk vlak overigens evenzeer deugd gedaan hebben. De aalvlugge Raman scoorde in november en december nog vier keer, maar in 2020 zweeg zijn kanon oorverdovend. In Gelsenkirchen hoopt men met verse moed het slot van de competitie aan te vatten.

Onderin deden Mainz en Düsseldorf dus goede zaakjes, wat bijgevolg betekent dat het er somber uitziet voor het tweetal in de bodem van de rangschikking. Haast om hun machteloosheid te illustreren, zo lijkt het wel, zetten Werder en Paderborn hetzelfde dramatische parcours neer: één op vijftien. Dat moet straks absoluut beter willen zij hun laatste strohalm nog grijpen. Vooral voor de traditieclub uit Bremen zou degradatie een bittere pil zijn. Sinds haar oprichting in 1964 voetbalde Werder immers amper één seizoen niét op het hoogste niveau. In 1981 kroonde het zich, een jaar na degradatie, meteen tot kampioen in de 2.Bundesliga. Sindsdien behoorde Werder steevast tot de adel van het Duitse voetbal, met drie landstitels tot fantastische gevolg.

De thuisreputatie

Qua vormpeil en vertrouwen starten de achttien Bundesliga-clubs dus opnieuw vanaf nul. Een totale ommezwaai zal daar hoogstwaarschijnlijk niet uit voortvloeien, aangezien kwaliteit altijd komt bovendrijven. Wat voor veel spelers toch even wennen zal zijn, worden de lege stadions. Ook vanuit dat opzicht zouden de verhoudingen lichtjes kunnen verschuiven. Sommige elftallen weten namelijk meer te puren uit het thuisvoordeel. Dat kan aan de fanatieke fans liggen, maar evenzeer aan de staat van de grasmat of de afmetingen van het terrein. Hoe het ook zij: een thuiswedstrijd afwerken zonder supporters zal een andere beleving met zich meebrengen.

De vestingen
Welke Duitse clubs deden de bezoekers sidderen en beven tijdens de eerste 25 speeldagen? Dé strafste leerling van de klas is, hoe kan het ook anders, Borussia Dortmund. Verbazen hoeft dat niet, want dankzij Die Gelbe Wand zakt zowat elke tegenstrever met knikkende knieën af naar het Ruhrgebied. Die vocale steun zullen de manschappen van Lucien Favre in het vervolg moeten missen. Benieuwd of Dortmund haar bijna vlekkeloze thuisrapport (negen zeges, drie draws, nog geen nederlaag) zal kunnen behouden. Ook Bayern en Gladbach lieten de thuisfans al negen keer kraaien van de pret, maar moesten ook twee keer het onderspit delven. Bovendien hebben zij al een wedstrijd meer gespeeld op de eigen grasmat dan Dortmund.

Dat die ploegen hoog scoren, is natuurlijk niet verwonderlijk: zij behoren gewoon tot het kruim van de Bundesliga. Daarom is het correcter om de statistieken uit te drukken in percentages. Welke club behaalt het merendeel van haar puntengewin op eigen bodem? Aan de kop van de ranking genieten vooral Dortmund en Gladbach van de steun van de eigen aanhang, met een percentage dat neigt naar de 60 procent. Opmerkelijk is dat de drie teams die relatief de meeste punten pakken op eigen veld, de plaatsen elf, twaalf en veertien bekleden in het algemene klassement. In die regionen kan een straffe thuisreputatie dus het verschil maken tussen strijden voor overleving en een zorgeloos seizoen in de middenmoot. Benieuwd of deze clubs de volgende weken een terugval zullen kennen.

Percentage punten geboekt in thuiswedstrijden
Bayern 29/55 = 52,7 %
Dortmund 30/51 = 58,8 %
Leipzig 25/50 = 50 %
Gladbach 29/49 = 59,2 %
Leverkusen 25/47 = 53,2 %
Schalke 21/37 = 56,8 %
Wolfsburg 18/36 = 50 %
Freiburg 20/36 = 55,5 %
Hoffenheim 16/35 = 45,7 %
Köln 19/32 = 59,3 %
Union Berlin 19/30 = 63,3 %
Frankfurt 21/28 = 75 %
Hertha 12/28 = 42,9 %
Augsburg 18/27 = 66,7 %
Mainz 14/26 = 53,8 %
Dusseldorf 12/22 = 54,5 %
Bremen 5/18 = 27,8 %
Paderborn 7/16 = 43,8 %

Geen voordeel, tot zelfs thuisnadeel!
Bij Bayern, Leipzig en Leverkusen maken thuis- of uitwedstrijden nauwelijks een verschil. Dat drietal zet een balans neer die net boven de 50 procent uitkomt. Het devies aan de top is dan ook kristalhelder: overal moeten punten gepakt worden. Opnieuw vinden we de extremere resultaten terug in de rechterkolom. Hoffenheim, Hertha Berlijn en rode lantaarn Paderborn boezemen de bezoekende ploeg niet bepaald angst in. Al vallen hun percentages nog mee in vergelijking met … Werder Bremen. Het thuisrapport van de groen-witten oogt zonder meer schabouwelijk.

Tot op heden totaliseerde Werder achttien punten, waarvan het er amper vijf voor eigen volk wist te veroveren. Dat komt neer op net iets meer dan een kwart … Trieste cijfers. Naar een verklaring kan enkel gegist worden, maar misschien speelt de enorme druk van de aanhang de spelers wel parten. De Bremense fan is het namelijk allerminst gewend om haar club tegen degradatie te zien strijden. Als die analyse klopt, kunnen we Werder geruststellen: tot en met speeldag 34 zal er geen kat op de tribune van het Weserstadion zitten. Of die onvoorziene omstandigheid een mirakel kan bewerkstelligen? Only time can tell.