Tedesco, antipool van Martinez: energieke bondscoach die telkens oplossingen ziet

Soms zijn bepaalde ontwikkelingen gewoonweg voorbestemd. Wanneer de ouders van de tweejarige Domenico besluiten om de Italiaanse regio Cosenza in te ruilen voor het (economisch aantrekkelijkere) Baden-Württemberg, lijkt dat meer dan louter toeval. Wie de Italiaanse taal machtig is, zal er ongetwijfeld al eens om gegrinnikt hebben. ‘Tedesco’ betekent in de laars namelijk … ‘Duits’. Of het de integratie van zijn gezin bij onze oosterburen bespoedigd heeft, is een ander verhaal, maar ergens doet het toch geloven dat er een lot bestaat.

In ieder geval gaat de nu 37-jarige Tedesco sindsdien door het leven als half Duitser, half Italiaan. Die gelaagdheid helpt hem om een identiteit te vormen als trainer, want aan de hand van zijn spelerscarrière kan werkelijk niemand hem herinneren. Tedesco heeft immers nooit op fatsoenlijk niveau gevoetbald. Als tiener en prille twintiger leefde hij zich wel uit in het spelletje, maar dat gebeurde in de zogenaamde Kreisliga, vergelijkbaar met onze lagere provinciale competities. Op dat vlak is zijn rugzak dus minder gevuld dan die van enkele illustere Duitse trainers zoals pakweg Jupp Heynckens, Jürgen Klinsmann of zelfs Joachim Löw.

Toch brandde al vroeg dat heilige vuur: Tedesco moest en zou een loopbaan uitbouwen als hoofdtrainer. Die opmars zette hij al op z’n 23e in, toen hij zich als assistent-trainer aansloot bij de jeugd van VFB Stuttgart. Een self-made man, zo kan je hem wel omschrijven. Tijdens zijn universitaire studies voor ingenieur zette hij stapje voor stapje omhoog op de sportieve ladder. Dankzij zijn inschrijving aan de Hennes-Weisweiler-Akademie, de belangrijkste Duitse voetbalschool, geraakte zijn ambitieuze plan pas echt in een stroomversnelling. Daar zwaaide Tedesco in juni 2017 af als primus van zijn klasgroep, voor onder meer ene Julian Nagelsmann. Aan theoretische kennis geen gebrek!

Voetbal speelt zich echter af in de praktijk. Dat had Tedesco zelf uiteraard ook begrepen. Enkele maanden voordien had hij zijn eerste profcontract ondertekend als hoofdcoach. Bij Erzgebirge Aue wachtte hem meteen een vette kluif. De laagvlieger uit de 2. Bundesliga verkeerde in acuut degradatiegevaar bij zijn aankomst, maar die negatieve spiraal keerde hij haast onmiddellijk om. Met een indrukwekkende 13 op 15 loodste Tedesco zijn nieuwe club in geen tijd weg uit de rode zone. Die prestatie van een beginnende, piepjonge trainer wekte ook een reeks hoger waardering op. Het mythische Schalke 04 waagde de sprong: amper luttele dagen na zijn proclamatie bij de nationale voetbalacademie zette Tedesco zijn krabbel onder een tweejarige verbintenis in Gelsenkirchen.

Kroonprins
Ondanks het groen achter zijn oren schoot zijn bewind bij Schalke als een komeet uit de startblokken. In zijn eerste seizoen op het hoogste echelon loste Tedesco alle (hoge) verwachtingen in: met dynamisch en energiek spel parkeerde hij Die Königsblauen aan het einde van de rit op de plek van ‘best of the rest’, vanzelfsprekend na het ongenaakbare Bayern München. Gezien de latere teloorgang van de club is dat achteraf gezien eigenlijk een fenomenale krachttoer. De wereld lag aan zijn voeten, maar vaak leert men net in die momenten de keerzijde van de medaille kennen. In zijn tweede ambtsjaar liep het namelijk al snel verkeerd. Na zeven opeenvolgende wedstrijden zonder zege en een pijnlijke 0-7-afstraffing tegen Manchester United in de Champions League kreeg de kroonprins van het Duitse trainersgilde de bons. Die ervaring zou hij later nog eens moeten overdoen …

Maar goed, al bij al overheerste het positieve gevoel na die eerste kennismaking met de Bundesliga. Tedesco had niet alleen hartjes veroverd met zijn resultaten, maar evenzeer dankzij zijn tactische flexibiliteit en attitude naast de zijlijn. Vooral die eerste omschrijving zal de critici van Martinez als muziek in de oren klinken. Waar de vorige bondscoach vaak verweten werd te star te zijn in zijn spelsysteem, zou dat bij zijn (vermoedelijke) opvolger net een sterkte moeten zijn. Verschillende insiders strooiden al met complimentjes over de tactische vaardigheden van Tedesco. Zijn analyses van de tegenstander zijn feilloos en vormen telkens opnieuw het uitgangspunt van de eigen aanpak. Ken de vijand en ken bijgevolg uzelf.

Bovendien is hij er al meermaals in geslaagd om verloren gewaande wedstrijden volledig om te gooien. Een knotsgekke Kohlenpottderby uit november 2017 dient als de beste illustratie. Die dag trokken de Schalke-spelers bij de rust met het schaamrood op de wangen de kleedkamer in. Aartsrivaal Borussia Dortmund had hen net van het kastje naar de muur gespeeld en leidde met liefst 4-0. Tedesco verloor het geloof echter niet, gooide zijn systeem overhoop en was vervolgens kroongetuige van een waar mirakel. Schalke verstomde het Signal Iduna Park door terug te keren naar een historische 4-4-uitslag. Die ongeëvenaarde stunt werd door de Bundesliga vereeuwigd met een leuk gebaar: voor het eerst kreeg een trainer de trofee voor ‘Man van de Match’ uitgereikt.

Een voetbalmaniak, zo omschreef Christian Heidel hem dan ook bij zijn aanstelling bij Schalke. “Hij kan geen vijf minuten aan tafel zitten of hij neemt het zoutvaatje vast om iets tactisch uit te beelden.” Ook legende Bastian Schweinsteiger uitte zich al vol lof over Tedesco’s mentaliteit. “Domenico denkt voortdurend over alles na, hij heeft voor alles een oplossing”, vertelde de oud-middenvelder eens bij Sportschau. Daarnaast is ook zijn wisselbeleid een troefkaart. Op de een of andere manier slaagt Tedesco er best vaak in om de juiste speler in te brengen, met als gevolg dat een duel een andere wending neemt. Ook die kwaliteit ontbeerde Martinez wel eens …

Eremetaal, maar enkel op korte termijn?
Na zijn passage bij Schalke volgde een uitje bij Spartak Moskou, waar de Italo-Duitser door de uitbraak van het coronavirus vroegtijdig weer vertrok. Nadien leidde zijn pad hem opnieuw naar Duitsland, ditmaal veel verder oostelijk weliswaar. RB Leipzig was zijn fraaie adelbrieven nog niet vergeten en schotelde Tedesco een aantrekkelijke positie voor bij één van de opkomende grootmachten in zijn tweede vaderland. Ondanks zijn late instroming (pas in december) wierp zijn debuutjaar opnieuw sappige vruchten af. Een halve finale in de Europa League bijvoorbeeld, maar vooral de allereerste echte trofee uit de clubhistorie! Na een zinderende strafschoppenontknoping trok Leipzig aan het langste eind in de finale van de DFB-Pokal.

Ook hier herhaalde de geschiedenis zich echter. Net als bij Schalke trok het elftal van Tedesco zich in seizoen twee een stuk stroever op gang. Enkele wisselvallige resultaten zetten de boel op scherp, waarna (alweer) een uitschuiver op het kampioenenbal hem de kop kostte. Ditmaal voltrok Shakhtar Donetsk het vonnis, met een ontketende Marian Shved (ex-KV Mechelen) zowaar in de rol van hoofdbeul (1-4). Het duidt ergens toch op een patroon. Met dank aan zijn tactische meesterschap is Tedesco in staat om bliksemsnel voldoende structuur neer te zetten en zijn spelers te begeesteren met zijn aanpak en spelfilosofie. Blijkbaar is die formule daarentegen niet oneindig werkzaam.

Een (te) korte houdbaarheidsdatum? Een gebrek aan overtuigingskracht om dipjes te overwinnen? Eigenlijk is Tedesco nog niet lang genoeg actief in het vak om daar al een sluitend antwoord op te bieden. Hoe dan ook hoeft het project bij de Rode Duivels daarom geen mismatch te zijn, wel integendeel. Hoogstwaarschijnlijk tekent de toekomstige bondscoach een overeenkomst tot en met Euro 2024, dat over een dik jaar al op de agenda staat. Die termijn blijkt de zestalige Tedesco als gegoten te liggen. Oh ja, dat EK vindt trouwens plaats in … Duitsland. Toeval bestaat niet, weet je nog?