Rode Duivels zwaaien hun recordman uit: Vertonghen verbond klasse aan charisma

Andere tijden sport. Sinds de jaren ‘80, de vorige glansperiode uit de Duivelse geschiedenis, is het voetbal grondig veranderd. De molen draait sneller dan ooit tevoren, met een uitpuilende kalender tot gevolg. Je hoeft er alleen maar de top-tien van Belgen met de meeste interlands op na te slaan. Op Jan Ceulemans na wordt die volledig bezet door jongens die hun loopbaan in de 21e eeuw hebben uitgebouwd. Helemaal bovenaan prijkt die recentere Sterke Jan, Vertonghen. Met liefst 157 caps laat hij de nummer twee, Axel Witsel (132), met een halve straatlengte achter zich.

Niet verwonderlijk dat we voor een terugblik op zijn debuut een trip met de teletijdmachine nodig hebben. Op 2 juni 2007 beleefde Vertonghen als prille twintiger zijn vuurdoop in een kwalificatieduel voor het EK 2008 tegen Portugal, meteen als basisklant overigens, aan de zijde van Philippe Clement. Het waren de donkere jaren van de nationale ploeg: René Vandereycken lag haast voortdurend in conflict met de media, in het Koning Boudewijnstadion vielen meer lege dan gevulde stoeltjes te tellen en de voorbije twee toernooien werden hopeloos gemist. Het zou nog eens vijf jaar duren vooraleer de Rode Duivels zich opnieuw op het wereldtoneel presenteerden …

Wereldreis met aanzet in Peking
Alle begin is moeilijk, maar kijk eens nu. Na al die jaren trouwe dienst zwaait Vertonghen af als vaandeldrager van een generatie die tot de verbeelding sprak en op zes eindtoernooien meedong naar het allerhoogste. Nu ja, eigenlijk zeven. De kiem voor die vette jaren werd namelijk niet zo lang na het debuut van Vertonghen gezaaid in … Peking. Op de Olympische Spelen van 2008 verbaasde België vriend en vijand door de kleine finale te halen, nadat onderweg onder meer Italië voor de bijl ging. Een medaille veroveren zat er net niet in, maar aan de zijde van onder meer Mousa Dembélé, Marouane Fellaini en Kevin Mirallas stuurde het toptalent van Ajax een boodschap naar zijn vaderland: “Jawel, Sire, er zijn nog voetballers”.

Vanaf het WK in Brazilië behoorden de Rode Duivels plots tot het kruin van het internationale voetbal. Niet toevallig bekleedden ze jarenlang de troon op de FIFA-ranking, hoe nietszeggend critici dat criterium ook mogen vinden. Pas sinds Qatar is die favorietenstatus ingezakt. Zes opeenvolgende toernooien verdedigde Vertonghen de Belgische kleuren met trots. Op enkele overbodige groepswedstrijden na verscheen hij ook telkens aan de aftrap. Van de ontdekkingstocht in Brazilië over de legendarische zege tegen De Goddelijke Kanaries, van een dubbele Franse kaakslag (2018 en 2024) naar de historische bronzen plak in Rusland: op elke foto zal je op de voor- of in de achtergrond Vertonghen zien opduiken.

Vaste gast
Op die grote afspraken was Vertonghen niet zomaar een meeloper. Integendeel, de Kielrodenaar vertolkte geregeld een hoofdrol. Sinds de terugkeer door de grote poort in 2014 hielden de Rode Duivels twaalf keer de nul op een EK of WK. Twaalf keer gaf Vertonghen (mee) leiding in de achterhoede. Dat heet betrouwbaarheid. Daarbovenop ontpopte hij zich aan de overzijde tweemaal tot de redder des vaderlands. In Brazilië was zijn doelpunt voldoende om ook de derde groepsmatch, tegen Zuid-Korea, winnend af te sluiten. Nog veel belangrijker was zijn verre kopbal die de fenomenale ommekeer inluidde tegen Japan (2-3). In Azië zal je niet al te veel posters van Vertonghen op de kop kunnen tikken …

Op slechts één sleutelmoment ontbrak de linkspoot. In de slotminuten van de afsluitende training voor de vermaledijde kwartfinale tegen Wales liep hij een enkelletsel op. Veel landgenoten houden er nog steeds een trauma aan over, maar wees maar zeker dat niemand zoveel pijn voelde als Vertonghen zelf. Met hem erbij was dat trauma misschien wel een delirium geworden, wie weet. Qua vaderlandsliefde verdient Vertonghen hoe dan ook zijn plek tussen de allergrootste Duivels aller tijden. Nooit versaagde hij aan de roep van de Rode Duivels, nooit liet hij de hoop varen, nooit ging hij lastige vragen uit de weg. Lead by example.

Charisma te koop
Met enige vertraging heeft Vertonghen nu besloten om het voorbeeld van Toby Alderweireld, Eden Hazard, Vincent Kompany en andere smaakmakers te volgen. Zo neemt opnieuw een steunpilaar van de ‘Bronzen Generatie’ afscheid. Eentje die zich qua talent niet hoefde te schamen in zo’n uitgekiend gezelschap en daar qua persoonlijkheid zelfs nog een stukje bovenuit stak. Zijn onverbeterlijke winnaarsmentaliteit diende vijftien jaar lang als brandstof voor zijn ploeggenoten. Bij RSC Anderlecht keken ze dit seizoen nog steeds hun ogen uit, hoe Vertonghen ook bij de simpelste wedstrijdvorm op training alle truken van de foor bovenhaalt om de rest een neus te zetten.

Zijn collega’s zullen hem missen, de pers evenzeer. Journalisten die een verstandige quote zochten, wisten al snel bij wie ze terecht konden. Geen voorgekauwde mediatraining-praatjes, maar zorgvuldig onderbouwde meningen met meer inhoud dan vorm. Zelfs toen de lokale autoriteiten op het WK in Qatar angstvallig elke uitspraak onder de loep namen, liet Vertonghen tussen de lijnen door zijn kritische geest doorschemeren. Wie kan zich nu nog voorstellen dat hij in zijn Ajax-periode over “kutkakkerlakken” zong? De wijsheid komt nu eenmaal met de jaren. Een recordinternational kan het weten.